תוכנית 'מן הבארות' יצאה בשנה שעברה בקול קורא ליוזמות חינוכיות עבור כלל בוגרי/ות התכנית, שסיימו את תוכניות ההכשרה והצטרפו לרשת הבוגרים. עשר יוזמות עמדו בקריטריונים של וועדת השיפוט לקבלת המלגה ובוגרי התוכנית שהציעו אותן קיבלו מענקי פעילות מיוחדים והחלו להפעיל את היוזמות בבתי הספר והקהילות שלהם.
מאחורי ההחלטה להשקיע זמן ומשאבים במפעלי המשך לתכנית 'מן הבארות', ובמקרה זה במפעל מענקי הפעילות ליוזמות החינוכיות, עומדות מספר מטרות:
אנחנו שמחות וגאות לשתף את קוראינו בתיאור של היוזמות החינוכיות שקיבלו את המענקים השנה והחלו את פעילותן.
أطلق برنامج من الآبار في العام الماضي دعوة لمبادرات تربويّة لخرّيجي/ات البرنامج، الّذين أنهوا برنامج التّأهيل وانضمّوا إلى شبكة الخرّيجين. 10 مُبادرات استوفت الشّروط المطلوبة بعد تحكيم لجنة البرنامج للحصول على منحة، كما حصل أصحاب هذه المُبادرات على مِنح لمشاريع مميّزة وبدأوا بتطبيق هذه المبادرات في مدارسهم ومجتمعاتهم.
تقف عدّة أهداف من وراء قرار استثمار الأوقات والموارد في مواصلة مشاريع برنامج "من الآبار" وفي هذه الحالة، مشروع مِنَح المبادرات التّربويّة، وهي:
يسرّنا أن نشارككم بكلّ فخرٍ لمحة عن المبادرات التّربويّة الّتي حصدت منحًا دراسيّة وبدأت نشاطها مؤخّرًا:
יוזמת: עינת דהן – מורה ללשון ומנהלת מרכז ההפצה בכפר הנוער החקלאי כדורי
عينات دهن: معلّمة لغة عبريّة ومديرة مركز النّشر في القريّة الشّبابية الزّراعيّ كدوري (כפר הנוער החקלאי כדורי)
עינת הובילה שתי פעילויות מרכזיות: יום שיא של מעגלי שיח ולימוד בשולחנות עגולים בהשתתפות נציגי מועצת התלמידים והמורים ופאנל בין-דתי לכלל חדר המורים בהנחייתה, בהשתתפות הבישוף רפיק נהרא, הרב יהודה גלעד והשי'ח מחמוד עומרי.
قادت عينات نشاطيْن رئيسيْن: يوم قمّة لحلقات نقاشيّة وتعليميّة في طاولات مستديرة بمشاركة ممثّلين من مجلس الطّلّاب والمعلّمين، وأدارت ندوة متعدّدة الأديان في غرف المعلّمين، بمشاركة المطران رفيق نهرا، الحاخام يهودا جلعاد والشّيخ محمود عمري.
יוזם: אשחר בן חור – מנהל הפעילות בחברה הערבית של "תנועת תרבות"
أشحار بن حور – مدير النّشاط في المجتمع العربيّ لـ "حركة الثّقافة"
מפגשים בין קבוצות צעירים ערבים ויהודים הנמצאים בתוכניות מקבילות של תנועת תרבות, העוסקות בהכשרה למנהיגות חינוכית-אמנותית.
במהלך הפעילות נערכו ארבעה מפגשים שעסקו בבחינת ופיתוח ערך המנהיגות באמצעות סדנת תיאטרון וכתיבה בה השתתפו צעירים יהודים וערבים, ובהמשכה מתוכננים מפגשי אירוח, במסגרתם תארח כל קבוצה את הקבוצה השנייה למפגש פעיל וארוחה משותפת, במסגרתם תועמק ההיכרות עם המקום ממנו מגיעים חבריה על התרבות והמאפיינים החברתיים המקומיים הייחודיים.
لقاءات بين مجموعات شابّة عربًا ويهودًا المنضمّين أيضًا إلى برامج موازية لحركة الثّقافة، المهتمّة بالتّأهيل للقيادة التّربويّة-الفنّيّة.
خلال هذه المبادرة، أُقيمت 4 لقاءات اِهتمّت بتحديد مفهوم القيادة وتطويرها من خلال ورشة مسرحيّة وورشة كتابة، اشترك فيها شبابٌ عرب ويهود، ومن المقرّر استمرار اللّقاءات، حيث ستستضيف كُلّ مجموعة الأُخرى للقاءٍ فعّال وتناول وجبة طعام معًا، كما سيتعمّق المشاركون بالتّعرّف على المكان الّذي قدموا منه، عن ثقافته وعناصره الاجتماعيّة المحلّيّة الخاصّة.
יוזמות: מינרווה כתילי-מורה ומלכה אופיר – ביה"ס הריאלי בחיפה
منيرفا كتيلي مرّة وملاخا أوفر- مدرسة هاريئالي في حيفا
מפגש נשי, אישי, אנושי בין נשים ערביות ויהודיות בחיפה. תכנית של שבעה מפגשי שיח ולימוד סביב נושאים אוניברסליים כמו ערבות הדדית, אחריות וחירות, המסכות שבחיינו, והנתינה לקהילה.
لقائيّ نسائيّ، شخصيّ، إنسانيّ بين نساء عربيّات ويهوديّات من حيفا. البرنامج عبارة عن ستّة لقاءات حواريّة وتعليميّة حول موضوعات عالميّة، كالنّفع المتبادل، المسؤوليّة والحُرّيّة، الأقنعة في حياتنا والعطاء للمجتمع.
יוזם: אבי חצ׳ואל, עובד בחברה למתנסים ומתנדב במרכז הרפואי לגליל. בוגר קבוצת המתנסים
آفي حتشوئال – عضو في شبكة المراكز الجماهيريّة ومتطوّع في المركز الطّبّيّ للجليل. خرّيج مجموعة شبكة المراكز الجماهيريّة
עיטור קירות מחלקת השיקום במרכז הרפואי גליל במשפטים מעודדי החלמה בשלוש שפות – ערבית, עברית ורוסית. המשפטים נבחרו יחד עם א/נשי צוות בית החולים בסיומו של תהליך משותף מרתק. בנוסף יעברו המאושפזים במחלקה סדנה מבית היוצר של 'מן הבארות', אותה ינחה אבי יחד עם צוות המחלקה.
تزيين جدران قسم إعادة التأهيل في المركز الطّبّي للجليل بجُملٍ وعبارات تُشجِّع التّعافي بثلاث لغات- العربيّة، العبريّة والرّوسيّة. اختار هذه الجمل أعضاء/عضوات الطّاقم الطّبي في المشفى، في سيرورةٍ تعاونيّة وممتعة. كما سيوجّه آفي مع طاقم القسم ورشةً لمرضى القسم والّتي أعدّها برنامج من الآبار.
יוזם: יונתן בר-און – מורה לאנגלית במרכז חינוך ליאו באק, ובוגר 'מן הבארות' למורים בחיפה
يوناتان بر – أون- معلّم لغة إنجليزيّة في المركز التّربويّ ليو باك، وخرّيج "من الآبار" للمعلّمين في حيفا
תלמידים משני בתי ספר בחיפה ובית ספר בגרמניה תרגמו את ספר הילדים ההולנדי "האיש בעננים" מאנגלית לערבית, עברית וגרמנית. אחרי שהספר יודפס בגרסה תלת-לשונית ומאוירת, יחולקו עותקים בין שלושת בתי הספר ובתי ספר דו-לשוניים בארץ, ותלמידיהם יקריאו את הספר לתלמידי בתי הספר היסודיים וייעשו איתם פעילויות סביב איורי הספר ונושאיו – נתינה, שיתוף, חסד, קבלת האחר והסכנות שבחומרניות.
הפעילויות ויחידות הלימוד הן פרי פיתוח משותף של יונתן ומורות כיתות היסודי של ליאו באק, מורות בית הספר האיטלקי וצוות 'מן הבארות'.
تلاميذ مدرستيْن من حيفا ومدرسة من ألمانيا، قاموا بترجمة قصّة من أدب الأطفال الهولنديّ (من الإنجليزيّة) للعربيّة، العبريّة والألمانيّة. بعد طباعة الكتاب باللّغات الثّلاثة ومع رسماته، سيتمّ توزيعه على المدارس الثّلاثة، وعلى مدارس ثنائيّة اللّغة في البلاد، وسيقرأ التّلاميذ الكتاب لتلاميذ المدارس الابتدائيّة، ويقومون بأنشطةٍ حول رسومات الكتاب وموضوعاته – العطاء، التّعاون، اللّطف، تقبّل الآخر ومخاطر المادّيّة.
الفعاليّات والوحدات التّعليميّة هي من تطوير متعاون بين يوناتان ومعلّمات صفوف الابتدائيّة في ليو باك، معلّمات المدرسة الإيطاليّة وطاقم من الآبار.
יוזמת: מונה פנדקה – מורה לערבית בחטיבה העליונה בעמל חדרה
منى فنادقة – معلّمة لغة عربيّة في ثانويّة عمال خضيرة
מפגשי תלמידי שכבה י' בין בתי הספר עמל טירה ועמל חדרה בנושא חגים וימי המנוחה: שלושת המפגשים עסקו בהיכרות בין אישית ובלימוד משותף בסוגיית ימי המנוחה במסורות השונות – פסח ורמדאן, שבועות וההתגלות הנבואית.
لقاءات طلّابيّة لصفوف العواشر في مدرسة عمال الطّيرة وعمال الخضيرة في موضوع الأعياد والعُطل: 3 لقاءات طرحت التّعارف الشّخصيّ والتّعلّم المُشترك بقضايا أيّام العُطَل/الرّاحة في الثّقافات المُختلفة – الفصح وشهر رمضان، عيد الأسابيع والوحي النبويّ.
יוזמות: האלה הנו, רכזת שכבה ד' ובוגרת 'מן הבארות', ומיסה קיזל, רכזת חינוך חברתי מבית ספר יסודי ע"ש נימר עראידי ממג'אר
هالة هنو – مركّزة طبقة صفوف الرّوابع وخرّيجة "من الآبار"، وميسا كيزل – مركّزة التّربية الاجتماعيّة في المدرسة الابتدائيّة نمر عرايدة في المغار
הובלת שני מפגשי תלמידים – נוצרים ומוסלמים ונוצרים ודרוזים – בנושא חגים. המפגש בין תלמידי בית הספר הנוצרי בו האלה ומיסה מלמדות ובין תלמידי בית הספר המוסלמי נערך במהלך חודש הרמדאן והמפגש בין תלמידי בית הספר שלהן לתלמידים מבית ספר דרוזי נערך בתקופת חג הנביא שועיב.
שני המפגשים כללו מעגלי שיח ולימוד בהשתתפות חברי מועצות התלמידים משני בתי הספר והונחו על ידי בוגרות התוכנית.
إدارة لقاءات طلّابيّة، – بين تلاميذ مسيحيّون ومسلمون، مسلمون ودروز- بموضوع الأعياد. يُقام اللّقاء بين تلاميذ مدرسة مسيحيّة والّتي تعمل بها هالة وميسا وتلاميذ مدرسة مسلمة، تزامنًا مع شهر رمضان، أمّا اللّقاء الّذي يُقام بين تلاميذ مدرستهما وتلاميذ من مدرسة درزيّة، سيكون تزامنًا مع عيد النّبيّ شُعيب.
تتخلّل اللّقاءات دوائر حواريّة وتعلُّم بالتّعاون مع مجالس الطّلّاب من المدرستيْن، بتوجيه من خرّيجات البرنامج.
יוזמת: לולי שטרן, מנהלת ביה"ס ליאו בק חיפה יסודי ובוגרת תוכנית המנהלים של 'מן הבארות'
لولي شطران – مديرة المدرسة الابتدائيّة ليو باك حيفا وخرّيجة برنامج المديرين في "من الآبار"
במסגרת היוזמה ערכה לולי שלושה מפגשי היכרות והכנה לחדר המורים שלה, במטרה להניח את היסודות להיכרות מעמיקה יותר בשנת הלימודים הבאה, אשר במהלכה מתוכננת סדרת מפגשים בין מורי ביה"ס היסודי ליאו בק לבין הצוות החינוכי של בית הספר חיוואר, שניהם בתי ספר בעיר חיפה.
في إطار هذه المبادرة، عقدت لولي 3 لقاءات تعارفيّة وتحضيريّة لغرفة المعلّمين، بهدف وضع الأسس لتعارفٍ أعمق للعام الدّراسيّ المقبِل، الّتي تُخطّط من خلاله أن تُقيم مجموعة من اللّقاءات بين معلّمي المدرسة الابتدائيّة ليو باك والهيئة التّدريسيّة في مدرسة حوار الرّسميّة، وكلتا المدرستيْن في مدينة حيفا.
יוזמת: אימאן ספאדי, מורה למתמטיקה ומורשת דרוזית ויועצת בחט"ב אבוסנאן
إيمان صفدي – معلّمة رياضيات والتّراث الدرزيّ ومستشارة في إعداديّة أبو سنان
מפגשי תלמידי שכבה ח' בחטיבת הביניים באבוסנאן וחטיבת הביניים 'קציר' במשגב. מטרת המפגשים הינה העמקת ההיכרות הבין אישית בין התלמידים, תוך התמקדות בנושא הדתות ולימוד משותף אודות ספרי קודש, נביאים, ימי מנוחה, חגים ומועדים, מקומות תפילה ותפקיד אנשי הדת של כל עדה. שני המפגשים הראשונים מתוך חמשת המפגשים המתוכננים נערכו בהצלחה ועסקו הן בהיכרות אישית והן בלימוד משותף על החגים שבועות, חג העלייה השמיימה וחג הקורבן.
لقاءات طلّابيّة لطبقة الثّوامن في إعداديّة أبو سنان وإعداديّة كتسير في مسجاف تهدف اللّقاءات إلى تعميق المعرفة الشّخصيّة بين التلاميذ، من خلال التّركيز على موضوع الأديان والتّعلّم المشترك من الكتب المقدسة، عن الأنبياء، أيّام العُطل/الرّاحة، الأعياد والمُناسبات، أماكن العبادة ودور رجال الدّين في كُلّ طائفة. أُقيم بنجاحٍ أوّل لقائيْن من اللّقاءات الخمسة المُخطّط عقدها، وتضمّنت تعارفًا شخصيًّا وتعليمًا مشتركًا حول الأعياد، عيد الأسابيع، عيد الصّعود وعيد الأضحى.
יוזמת: דיאנה אבלאסי – מורה למדעים בי"ס דאר אלחיכמה לוד
ديانا أبلاسي – معلّمة علوم في مدرسة دار الحكمة، اللّد
תוכנית לימודים חווייתית המשלבת פעילויות חינוכיות סביבתיות הקשורות למסורת, לתרבות ולמקומות המיוחדים בלוד, ותתבצע בחצר בית הספר, מחוץ לכותלי בית הספר, בסביבה הקרובה ובסיורים.
برنامج تعليميّ شائِق يجمع بين أنشطة تربويّة بيئيّة تتعلّق بالعادات والتّقاليد، بالثّقافة، وبالأماكن المميّزة في مدينة اللّد. تُقام هذه الأنشطة في ساحة المدرسة، خارج أسوارها، في البيئة المجاوِرة لها ومن خلال الجولات.
